Zoek op kunstenaar
Sluit

Stadsgezicht schilderijen onderwerp • kunstenaars • kunstwerken te koop stadsgezicht in de schilderkunst

Het stadsgezicht, weerslag van onze bebouwde omgeving, ontwikkelde zich in Nederland tot een zelfstandig genre in de tweede helft van de 17e eeuw. Het kwam vooral tot ontwikkeling in Amsterdam. Dit hield vermoedelijk verband met de groei en bloei van de stad als centrum van de machtige Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de toenemende welvaart van de kooplieden en stadsregenten. De stad waaraan ze hun rijkdom te danken hadden zagen ze waarschijnlijk graag aan hun muur hangen. Door de ruime vraag naar stadsgezichten maakten kunstenaars het tot hun specialisme, zoals Jan van der Heyden en Gerrit Adriaensz. Berckheyde. Voorwaarde voor succes was een realistische en nauwkeurige weergave van de stad. Voor zover men nu kan nagaan waren deze stadsgezichten soms topografisch correct, maar meestal sleutelden de schilders aan een compositie totdat een attractief geheel werd verkregen.

In de 18e eeuw liep de populariteit van het genre wat terug, maar in de 19e eeuw brak er opnieuw een bloeiperiode aan. Een van de belangrijkste vertolkers van het stadsgezicht was de Amsterdamse schilder Cornelis Springer. Ongeveer vanaf 1875 schilderde hij in minutieuze penseelstreken stadsportretten met centraal in het beeld een raadhuis of rijke koopmanshuizen in Hollandse renaissancestijl, badend in een helder zonlicht. Inspiratie deed hij op in de grote steden en in de oude vissersstadjes rond de Zuiderzee. Daarbij verfraaide hij de werkelijkheid enigszins door veranderingen in de compositie en het weglaten van storende, eigentijdse elementen. Opvallend is de nauwkeurige uitwerking van architectonische details als lijsten, vensterverdeling en ornamenten, die tot in de kleinste onderdelen worden weergegeven. Met het afbeelden van 16e- en vroeg-17e-eeuwse gebouwen, met hun trapgevels en karakteristieke combinatie van rode baksteen en zandstenen lijsten, speelde hij in op de groeiende belangstelling in kringen van kopers voor het eigen verleden van de Gouden Eeuw. Eenzelfde realisme en aandacht voor de oude Hollandse bouwkunst spreekt uit de stadsfantasieën en -portretten van Adrianus Eversen, Frederik Roosdorp, Jan Weissenbruch en Willem Koekkoek. Naast topografisch min of meer accurate architectuurschilderingen waren er ook Oudhollandse stadsgezichten waarin het accent op het schilderachtige en de atmosfeer lijkt te liggen. Het werk van de Haagse decorschilder B.J. van Hove, twintig jaar ouder dan Springer, is hier een voorbeeld van, evenals dat van zijn leerlingen P.G. Vertin en Charles Leickert. Hun gefantaseerde Hollandse stadjes, in zomer of winter, voorzien ze naar willekeur van de markante torens van de Oude Kerk in Delft, de Sint-Bavo en de Bakenesserkerk in Haarlem of de Grote Kerk in Alkmaar.

Aan het geïdealiseerde stadsgezicht zoals hierboven beschreven kwam later in de 19e eeuw een einde, toen de schilders van de Haagse School hun theorieën over plein air schilderen hadden verkondigd. In Den Haag schilderde stadschroniqueur Floris Arntzenius en in Amsterdam zwierven impressionisten als G.H. Breitner en Isaac Israels op straat op zoek naar stukken stadse werkelijkheid. Breitner schilderde behalve de stadsdrukte ook de steegjes in de Jordaan en stilte van het Bickerseiland, vlakbij zijn atelier. Ook vond hij typische stukjes Rotterdam, die ons de stad van een heel andere kant laten zien dan de beelden van de nimmer rustende havenstad die Johan Hendrik van Mastenbroek ons naliet.

Typerend voor de schilderkunst van de na 1860 geboren Amsterdamse schilders is de behoefte om in hun kunst het eigene, individuele uit te drukken. Kunst is passie verwoordde de dichter Willem Kloos dit standpunt. Dit uitte zich bij een kleine groep schilders in de behoefte om niet voor handel of publiek te schilderen, maar voor zichzelf en gelijkgezinden. Willem Witsen richtte zich vanaf 1887 in zijn Amsterdamse stadsgezichten op het weergeven van stemming en van de tijdloze schoonheid van de stad. Net als Breitner was Witsen fotograaf. Hij gebruikte zijn foto’s niet voor zijn schilderijen, maar het verklaart wel zijn speciale manier van kijken. Het stadsbeeld van de impressionisten had invloed op veel schilders in de 20e eeuw, tot op heden. Terwijl sommigen zich lieten beïnvloeden door nieuwe artistieke stromingen als neo-impressionisme, fauvisme, expressionisme en realisme, gingen deze impressionisten door op de ingeslagen weg. De volslagen artistieke vrijheid die na 1945 ontstond leidde uiteindelijk tot een nieuwe beeldinterpretatie van de wereld van stad en dorp.

12...65

Kees Maks | Het Rokin te Amsterdam, bij avond, olieverf op board, 23,0 x 32,2 cm, gesigneerd r.o.

Kees Maks

schilderij • te koop

Het Rokin te Amsterdam, bij avond

Bart van Hove | Zonnig stadsgezicht, olieverf op paneel, 61,7 x 82,5 cm, gesigneerd l.o. en gedateerd 1840

Bart van Hove

schilderij • te koop

Zonnig stadsgezicht

Johannes Franciscus Spohler | Het Oude Stadhuis van Den Haag aan de Groenmarkt, olieverf op paneel, 40,0 x 32,9 cm, gesigneerd r.o.

Johannes Franciscus Spohler

schilderij • te koop

Het Oude Stadhuis van Den Haag aan de Groenmarkt

Karel Klinkenberg | Stadsgezicht met de Delftse Groenmolen en toren van de Nieuwe Kerk, olieverf op doek, 39,5 x 47,4 cm, gesigneerd r.o.

Karel Klinkenberg

schilderij • te koop

Stadsgezicht met de Delftse Groenmolen en toren van de Nieuwe Kerk

Cornelis Vreedenburgh | Gezicht op Weesp met de toren van de Laurenskerk, olieverf op paneel, 28,5 x 21,3 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1934

Cornelis Vreedenburgh

schilderij • te koop

Gezicht op Weesp met de toren van de Laurenskerk

Reinier Sybrand Bakels | Winters gezicht in Amersfoort met de Onze Lieve Vrouwetoren, olieverf op doek, 91,8 x 131,8 cm, gesigneerd r.o. en te dateren ca. 1920

Reinier Sybrand Bakels

schilderij • te koop

Winters gezicht in Amersfoort met de Onze Lieve Vrouwetoren

Jan Hendrik Verheijen | De pluimveemarkt, olieverf op doek, 64,7 x 54,9 cm, gesigneerd l.o. en zonder lijst

Jan Hendrik Verheijen

schilderij • te koop

De pluimveemarkt

Adriaan Vrolijk | Hollandse stadsgracht met scheepvaart en figuren, olieverf op paneel, 38,6 x 52,4 cm, gesigneerd r.o.

Adriaan Vrolijk

schilderij • te koop

Hollandse stadsgracht met scheepvaart en figuren

Adrianus Eversen | Zonnig stadsgezicht met stadspoortje, olieverf op paneel, 13,1 x 18,0 cm, gesigneerd r.o. met monogram

Adrianus Eversen

schilderij • te koop

Zonnig stadsgezicht met stadspoortje

Felicien Bobeldijk | Amsterdams stadsgezicht (mogelijk met de Sint Anthoniessluis), olieverf op doek op board, 13,0 x 21,5 cm, gesigneerd l.o.

Felicien Bobeldijk

schilderij • te koop

Amsterdams stadsgezicht (mogelijk met de Sint Anthoniessluis)

Frans Langeveld | Brug in Amsterdam, olieverf op doek, 40,5 x 61,0 cm, gesigneerd r.o.

Frans Langeveld

schilderij • te koop

Brug in Amsterdam

Johannes Franciscus Spohler | Bedrijvigheid in Hollands straatje, olieverf op doek, 45,4 x 35,6 cm, gesigneerd l.o. en zonder lijst

Johannes Franciscus Spohler

schilderij • te koop

Bedrijvigheid in Hollands straatje

Jan Rijlaarsdam | Winkelend publiek in de Amsterdamse Leidsestraat, pastel en aquarel op papier, 28,2 x 20,2 cm, gesigneerd l.o.

Jan Rijlaarsdam

aquarel • tekening • te koop

Winkelend publiek in de Amsterdamse Leidsestraat

Ko Cossaar | Omnibussen in een Londense straat, potlood en aquarel op papier, 38,8 x 55,8 cm, gesigneerd r.o.

Ko Cossaar

aquarel • tekening • te koop

Omnibussen in een Londense straat

Andries Scheerboom | Bedrijvigheid aan de stadsgracht, olieverf op doek, 53,5 x 66,6 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1856

Andries Scheerboom

schilderij • te koop

Bedrijvigheid aan de stadsgracht

Jan Weissenbruch | Wandelende figuren in een zonnig stadje, olieverf op paneel, 19,0 x 14,9 cm, gesigneerd r.o.

Jan Weissenbruch

schilderij • te koop

Wandelende figuren in een zonnig stadje

Charles Leickert | Drukbevolkt straatje in de sneeuw, olieverf op doek, 72,7 x 52,0 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd '88, zonder lijst

Charles Leickert

schilderij • te koop

Drukbevolkt straatje in de sneeuw

Johan Barthold Jongkind | Vaart bij Hollands dorp, inkt en aquarel op papier, 20,0 x 30,0 cm, gesigneerd r.o.

Johan Barthold Jongkind

aquarel • tekening • te koop

Vaart bij Hollands dorp

Willy Sluiter | De Rio dei Greci, Venetië, krijt op papier, 36,2 x 25,3 cm, gesigneerd l.o. en gedateerd April '28

Willy Sluiter

aquarel • tekening • te koop

De Rio dei Greci, Venetië

Frans Meijers | Gezicht op het Rokin in Amsterdam vanuit Arti, olieverf op doek, 70,1 x 60,1 cm, gesigneerd r.o.

Frans Meijers

schilderij • te koop

Gezicht op het Rokin in Amsterdam vanuit Arti

Ype Wenning | Bedrijvigheid op een stadskade, olieverf op doek, 50,5 x 70,6 cm, gesigneerd r.o. en zonder lijst

Ype Wenning

schilderij • te koop

Bedrijvigheid op een stadskade

Pol Dom | Jardin du Luxembourg in Parijs, potlood, krijt en aquarel op papier, 20,2 x 27,0 cm, gesigneerd l.o.

Pol Dom

aquarel • tekening • te koop

Jardin du Luxembourg in Parijs

Jan Hillebrand Wijsmuller | Afgemeerde tjalk aan de kade, aquarel op papier, 33,5 x 51,0 cm, gesigneerd r.o.

Jan Hillebrand Wijsmuller

aquarel • tekening • te koop

Afgemeerde tjalk aan de kade

Willem Maxiliaan van Heun | Een drukke dag op de markt, olieverf op paneel, 20,6 x 27,8 cm, gesigneerd l.m. en gedateerd 1860, zonder lijst

Willem Maxiliaan van Heun

schilderij • te koop

Een drukke dag op de markt

Hollandse School, 19e eeuw | Panoramisch gezicht op de Duitse stad Kleef met de Zwanenburcht en de Stiftskirche i.o., inkt op papier, 23,1 x 38,2 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1842

Hollandse School, 19e eeuw

aquarel • tekening • te koop

Panoramisch gezicht op de Duitse stad Kleef met de Zwanenburcht en de Stiftskirche i.o.

Hendrik Spetter | De Spaansekade, Rotterdam, olieverf op doek, 50,1 x 70,1 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd '76

Hendrik Spetter

schilderij • te koop

De Spaansekade, Rotterdam

Johannes Franciscus Spohler | Oudhollands stadsgezichtje, olieverf op paneel, 11,9 x 8,9 cm, gesigneerd l.o.

Johannes Franciscus Spohler

schilderij • te koop

Oudhollands stadsgezichtje

Johannes Franciscus Spohler | Bedrijvigheid in een zonovergoten straat, olieverf op doek, 44,3 x 35,3 cm, gesigneerd r.o.

Johannes Franciscus Spohler

schilderij • te koop

Bedrijvigheid in een zonovergoten straat


12...65