Kom, we doen net of het lente is, die met bakken uit de lucht valt. De beuk erin! – Loesje
Vroeger heette de herfst simpelweg ‘oogst’. De volle maan die het dichtst bij de herfst equinox ofwel ‘gelijke nacht’ staat heet de oogstmaan. Op het tijdstip van de equinox is de lengte van dag en nacht gelijk, overal ter wereld twaalf uur. De dagen erna wordt de dag korter dan de nacht – de herfst doet zijn intrede. Voordat we elektriciteit hadden en steden ’s nachts verlicht worden, was de heldere nacht van de oogstmaan heel belangrijk voor de boeren. Door dit licht hadden ze per dag langer de tijd om hun gewassen te oogsten, vandaar de benaming oogstmaan.
Zoals de lente de aanzet tot de zomer vormt, zo is de herfst de voorbereiding op winter. Na een seizoen van zon, zee en strand, vakantiegevoel, buiten op het terras met een glas witte wijn of een zomerbokje, BBQ-en de voltallige natuur op zijn kleurrijkst, bereiden we ons in de herfst voor op de paddenstoelen, eikels, kastanjes en blaadjes, wind en (storm)paraplu’s, donker, gezellig in huis, kaarsjes en warme chocolademelk, het uitkijken naar de feestelijkheden van de decembermaand. Het alles overheersende gevoel in het voorjaar alleen maar naar buiten te willen slaat om in een gevoel van naar binnen – de door Midas Dekkers zo genoemde thigmofiel ontwaakt in ons. We willen wegduiken in veiligheid, verlangen naar geborgenheid en hebben behoefte iets tegen ons aan te voelen. Het is bewezen dat een lage temperatuur buiten je beter helpt te slapen. Bovendien wordt het vroeg donker, waardoor je je sneller slaperig voelt. Omdat het later licht wordt, ben je waarschijnlijk ook later wakker, waardoor je dus veel meer slaapuren pakt. Dat doet natuurlijk ook wat met de liefde; in de herfst veranderen volgens een analyse van Facebook meer mensen hun relatiestatus van ‘single ’naar ‘in een relatie’ of ‘verloofd’. Op het persoonlijke vlak doet zich overigens nog iets opmerkelijks voor. Een Amerikaans onderzoek wees uit dat mensen die in september-november geboren worden 30% meer kans hebben 100 jaar te worden dan mensen die in het voorjaar zijn geboren!
In de kleuren van de twee seizoenen kondigen zich de verschillen al aan. Zo fris en groen als de lente is, zo warm, bruin en bronstig kleurt de herfst en het daarmee gepaarde gevoel. Maar er zijn ook overeenkomsten in lente en herfst. Het binnen blijven in een knusse omgeving in de herfstmaanden brengt net zo goed een gevoel van geluk teweeg als het weer naar buiten kunnen gaan in de lente. Al dat knusse gehang geeft het oxytocine-niveau een boost, waardoor je je nog meer verbonden voelt met de mensen om je heen. Zodra de zomer voorbij is, lijken vele mensen geïrriteerd. Toch is het herfstweer geen reden om ons vrolijke zomerhumeur te laten verpesten en net als in het voorjaar vind je troost in de natuur, de geur van aarde en mos, het gekwetter van voedselzoekende vogels, de oranje, rode en gouden tinten van het bos. Door de global warming zagen we de prachtige herfstkleuren in 2013 al vijf dagen later dan 23 jaar daarvoor. Dus trek erop uit zolang het kan; de paden op, de lanen in, of vind de weg naar Ede voor nog meer herfst.