De naam Nicolaas van der Waay is onlosmakelijk verbonden met de stad Amsterdam en de Rijksacademie aldaar. Hij was er ruim 30 jaar als docent aan verbonden en nam er samen met August Allebé de schilderklas voor zijn rekening. Daarnaast was hij een gewaardeerd portrettist en schilder van het stadsleven. Van der Waay was geen vernieuwer, maar een gevoelig impressionist, knap in het uitbeelden van een stemming en in het vastleggen van wat hem boeide: café- en theaterscènes, stadsbeelden en mondaine voorstellingen, vaak met vrouwen in de hoofdrol.