Sluit menu
Sluit menu
David Oyens was, net zoals zijn eeneiige tweelingbroer Pieter Oyens, schilder van het goede leven in het Brussel van eind 19e eeuw. Bij het beschrijven van het leven van David ontkom je niet aan dat van Pieter; voor een groot deel van hun leven waren de broers onafscheidelijk. Geboren in Amsterdam, waar hun vader, een succesvolle bankier, tevergeefs geprobeerd had van zijn zonen ondernemers te maken, werd hij met zijn broer in 1860 naar Brussel gestuurd. Daar namen ze overdag les op het privé-atelier van Jan Portaels en ’s avonds aan de Academie van Brussel. Bij Jan Portaels kregen de broers veel vrijheid en begonnen direct met het schilderen naar levend model, wat hen hun hele artistieke carrière van pas zou komen.
Brussel was in die tijd een bloeiende stad in alle opzichten; met ook een sterk groeiende kunstmarkt en volop gelegenheid voor jonge kunstenaars om zich te presenteren. De tijdgeest van het fin-de-siècle in Brussel, waar ze grootste deel van hun leven doorbrachten, is alom aanwezig in het werk van de twee broers. Niet alleen de broers leken erg op elkaar, maar ook hun werk. Hun handelsmerk zouden genrestukken worden die niet sociaal geëngageerd waren, maar wel een sterk persoonlijke waarneming lieten zien. In het atelier dat ze – letterlijk – samen deelden, het was afgeschermd door een gordijn in het midden, werden vooral onderwerpen uit hun directe omgeving geschilderd. Kunstliefhebbers, kroeggangers, collega-kunstenaars, modellen of dienstmeisjes worden etend, rokend of keuvelend in hun atelier afgebeeld. In tegenstelling tot Alexander Bakker Korff voert in hun schilderijen ironie niet de boventoon, maar is er sprake van een gemoedelijke en soms amoureuze stemming. Vaak was een van hen tweeën ook op hun werk te zien – in het werk van Pieter David en omgekeerd – waarbij de broers ontspannen op een stoel zitten, of een model het hof maken. Niet voor niets werden de twee broers de bon-vivants van de schilderkunst genoemd.
Lange tijd schilderden David en Pieter in dezelfde stijl en met dezelfde onderwerpen, die aansloten bij de actuele ontwikkelingen in de Belgische moderne kunst en beïnvloed waren door de visie van La Société Libre des Beaux-Arts. Deze in 1868 opgerichte, Brusselse kunstenaarsvereniging bepleitte artistieke vrijheid ten aanzien van stijl en onderwerp, en wenste de verbeelding van ‘la vie moderne’. In een stevige en levendige toets en met een helder, warm coloriet balanceerden David en Pieter tussen moderniteit en traditie.
Hun beider naam is al snel gevestigd in Brussel. De nieuwe, kapitaalkrachtige burger staat in de rij voor hun schilderijen. Aanvankelijk valt het werk van David meer in de smaak dan dat van Pieter. Hij heeft een spontanere aanpak, schildert snel en impulsief, gebruikt frisse kleuren als helderrood en blauw en fleurt elk schilderij hiermee op. Davids vormbeheersing is soms ook heel levendig of dynamisch te noemen, maar hij heeft minder oog voor detail. Naast genrestukken maakt hij ook landschappen, portretten en stillevens, maar het waren vooral de atelierstukken waar hij zich in specialiseerde. Ze ademen meestal een gemoedelijke sfeer waarin hij alleen of met zijn broer en soms nog een vrouwelijk model figureert; werkend, slapend, rokend of flirtend. Soms sluit zijn werk aan bij dat van de Belg Alfred Stevens, maar ook bij dat van Franse impressionisten als Henri Renoir en Edgar Degas.
De dood van zijn broer in 1894 is zeer ingrijpend voor David; hij kwakkelt met zijn gezondheid en schildert minder. Hij probeert, samen met zijn vrouw, nog te aarden in Arnhem, maar houdt het daar niet lang vol en keert terug naar zijn geliefde Brussel. Daar overlijdt hij in 1902 en wordt begraven in Ixelles, naast Pieter: de tweeling was weer herenigd.
